„Harcerz” – to brzmi dumnie. Jastrzębski hufiec ZHP ma już 40 lat

Początki jastrzębskiego hufca sięgają lat 70–tych ubiegłego stulecia. 10 stycznia 1971 roku z inicjatywy Komendy Hufca w Wodzisławiu Śląskim na terenie miasta Jastrzębie-Zdrój powstał Podhufiec Związku Harcerstwa Polskiego, w skład którego wchodziły drużyny harcerskie z Jastrzębia i okolic. Komendantem została nauczycielka Szkoły Podstawowej nr 4 w Jastrzębiu Zdroju dh. Halina Malicka.

W 1975 roku Podhufiec Jastrzębie przekształcił się w Komendę Hufca ZHP Jastrzębie Zdrój. Na komendanta wybrano dh. Henryka Kiełbasę. Głównym celem panującej wówczas Komendy było zapewnienie godziwych warunków do działalności programowo–organizacyjnej Hufca.

W latach 80-tych nieco zmieniły się priorytety. Głównym kierunkiem działania było umocnienie drużyn wszystkich szczebli. Problemem całego ZHP, a tym bardziej Jastrzębia był brak harcerskiej tradycji. Problematyka integracji społeczeństwa jastrzębskiego, ścisłe związki z naszymi górniczymi zakładami miały odbicie w programach działania Hufca.

Innym kierunkiem działania była rozbudowa hufcowej bazy, zarówno w postaci bazy obozowej w Szymocicach, Domu Harcerza z kompleksem magazynów przy ul. 1 Maja 15, jak również zaplecza finansowego. Szczególnie pomyślnie układała się współpraca z pionierami z Hawirzowa. Palącym problemem był brak wykwalifikowanej kadry instruktorskiej, bowiem wielu instruktorów w tym czasie porzucało swoje funkcje.

Ze spisu harcerskiego przeprowadzonego w 1990 roku wynikało, że w Jastrzębiu działa około 1000 harcerzy i zuchów. W kwietniu 1991 spis wykazał 50% spadek. Po wnikliwej analizie okazało się, że spowodowany był on tym, że część drużyn istniała tylko „na papierze”, część słabo zorganizowanych rozpadła się. Problemy nawarstwiały się. Z jednej strony brak pieniędzy, z drugiej kilku młodych instruktorów i paru drużynowych bez doświadczenia. Był jednak jeden plus – ta garstka młodych ludzi wierzyła w sens swojej pracy i chciała pracować. Drużynowi podeszli poważnie do swoich obowiązków, drużyny wzięły się ostro do pracy. Dała się nawet zauważyć zdrowa rywalizacja. Drużynowi zintegrowali się w dość silną grupę przyjaciół.

W grudniu 1991 roku harcerze zwrócili KWK Borynia teren, na którym znajdowała się ich baza obozowa w Szymocicach. Był to główny powód zmiany siedziby Komendy Hufca. W tym czasie proboszcz z Parafii Świętej Katarzyny przekazał harcerzom w użytkowanie znaczą część starego probostwa oraz duże pomieszczenie nadające się na magazyn. W okresie letnim zorganizowano akcję letnią w Centurii koło Ogrodzieńca, gdzie wypoczęło 330 uczestników.

W 1998 roku hufiec zyskał własną Bazę Obozową w Suchedniowie (woj. świętokrzyskie), gdzie organizował i do dziś organizuje akcje letnie. Dużym sukcesem komendy było poprawienie stosunków z władzami miasta Jastrzębie, dzięki czemu zaczęto dostrzegać harcerstwo w mieście.

Przez cały okres swojej działalności w hufcu organizowano kursy dla zastępowych, drużynowych, rajdy harcerskie czy akcje letnie. Ciągle aktywnie działa Komisja Stopni Instruktorskich, dzięki której swoje kwalifikacje mogą podnosić instruktorzy.

Co ciekawe w pierwszym roku działalności Hufiec liczył ok. 3500 harcerzy. W 1979 roku liczba harcerzy przekraczała 8500. Przez kolejne 7 lat liczba członków Hufca nie spadała poniżej 7000. Od 1991 roku liczba harcerzy nigdy nie dochodziła do 1000, a rzadko dochodziła do 500 osób. Stan Hufca według spisu na rok 2003 – 330 członków.

A jak jest dziś?

Liczba harcerzy oscyluje w granicy 230 osób. Jak podkreśla komendant hufca dh. Piotr Piotrowcz, liczba ta jest bardzo ruchoma. W hufcu działają: cztery gromady zuchowe, pięć drużyn harcerskich, jedna starszoharcerska, drużyna wędrownicza, dwie drużyny wielopoziomowe i drużyna nieprzetartego szlaku, która skupia osoby niepełnosprawne.

Zdaniem komendanta harcerstwo dziś jest takie samo, jak przed laty, ale dostosowane do współczesnego życia. - Staramy się iść z duchem czasu, by dać młodym ludziom to, czego oczekują. Wiemy, że są komputery, smart fony, co może nie jest do końca dobre, ale też nie jest złe. Zawsze staramy się znaleźć złoty środek. Przykładowo podczas rajdów wykorzystujemy komórki do terenoznawstwa, bo patrolowy dostaje MMS-a z mapą, z której musi odczytać ważne informacje. Nie możemy być muzealnym obiektem, bo stracilibyśmy te dzieci. Nie możemy prowadzić zbiórek i działać tak, jak 25 lat temu, gdy do pełni szczęścia wystarczyło ognisko i gitara. Jednak mimo wszystko staramy się wracać do tradycji – opowiada Piotr Piotrowcz.

Największą bolączką współczesnego harcerstwa jest problem z kadrą instruktorską. - Ciągle zastanawiamy się nad tym co zrobić, by instruktorzy od nas nie odchodzili. Owszem należy wychować sobie zastępcę, ale kto w dzisiejszych czasach chce pracować, poświęcać swój wolny czas i brać odpowiedzialność za drugiego człowieka zupełnie za darmo? – pyta komendant.

Czy w dzisiejszych czasach słowo „harcerz”  nadal brzmi dumnie? - Mam 40 lat i jestem bardzo dumny z tego, że jestem harcerzem. Nie mam żadnych oporów przed tym, by założyć mundur harcerski. Cieszę się, że większość starszych harcerzy również nie ma z tym problemu. Jeśli ktoś ma pojęcie o harcerstwie to wie, że tę organizację tworzą ludzie, którzy wychowywani są w ogromnym duchu – mówi Piotr Piotrowicz.

Obchody 40-lecia Hufca ZHP im. Józefa Kreta trwają już od kilku miesięcy. Najpierw w Galerii Historii miasta mogliśmy oglądać wystawę poświęconą harcerstwu, w minioną sobotę w Jarze Południowym harcerze wybudowali miasteczko, gdzie zapraszali mieszkańców do wspólnej zabawy. Natomiast w poniedziałek w kinie Centrum odbyła się gala – zorganizowana w duchu harcerskiej zbiórki – gdzie w szczególny sposób podziękowano przyjaciołom i instytucjom wspierającym jastrzębski hufiec.

> Fotogaleria: Gala niczym harcerska zbiórka w kinie Centrum

Więcej informacji na temat historii jastrzębskiego hufca oraz aktualnych wydarzeń można znaleźć na stronie internetowej Hufca ZHP im. Józefa Kreta w Jastrzębiu-Zdroju.