Ale historia: kościół pw. św. Barbary i św. Józefa

Kościół prawdopodobnie został zbudowany w 1345 roku – na jednej z belek wyryto napis „MCCCVL”, który oznacza rok 1345. Pierwotnie kościół wewnątrz był wybielony, posiadał sufit z malowanych desek, podłoga była wykonana z cegieł. W kościele znajdowały się trzy ołtarze – główny poświęcony był św. Barbarze, lewy późnorenesansowy z połowy XVII wieku, prawy – barokowy z przełomu XVII-XVIII wieku ozdobiony rzeźbami puttów. W roku 1801 podłogę kościoła wyłożono kwadratowymi płytami z kamienia. W roku 1886 proboszcz Ring podjął się prac remontowych, których efekty zachowały się do momentu rozebrania go i przeniesienia do Jastrzębia -Zdroju.

W latach 50-tych XX wieku w Jedłowniku powstał nowy, murowany kościół pod wezwaniem Matki Boskiej Wszechpośredniczki Łask i św. Antoniego, który stał się kościołem parafialnym. Tym samym kościół św. Barbary przestał pełnić tę funkcję, a nieużytkowany – zaczął niszczeć.

Początki lat 60. XX wieku to okres dynamicznego rozwoju miasta Jastrzębia-Zdroju. Wtedy to zaczęto budować kopalnie, a wraz z nimi nowe osiedla – pierwszym było osiedle pod nazwą „Połomska”, które później nazwano „Przyjaźń”. Osiedle liczyło ok. 3 tys. mieszkańców, którzy należeli do Parafii p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa zlokalizowanej w osiedlu Zdrój. W związku z wieloma trudnościami, z jakimi borykali się wierni, tj. przepełnionym kościołem, dużymi odległościami do kościoła parafialnego, nastąpiła potrzeba zmiany takiego stanu rzeczy.

Kiedy w roku 1969 parafię Najświętszego Serca Pana Jezusa objął ks. Anzelm Skrobol rozpoczęły się starania, aby na osiedlu Przyjaźń wybudować kościół lub chociaż kaplicę. Ze względu na wrogą postawę władz Polski Ludowej do wszystkiego, co związane było z działalnością kościelną, wszelkie prośby o budowę nowego kościoła spotykały się z odmową.

Po wielu staraniach powstał oficjalny projekt budynku gospodarczego, który nieoficjalnie miał pełnić rolę punktu katechetycznego z odprawianymi od czasu do czasu mszami świętymi dla chorych i starszych, a potem także wszystkich parafian. Zezwolenie na jego budowę uzyskano w 1971 roku i od razu rozpoczęto budowę. Powstawał więc dom gospodarczy, który w zamyśle przeznaczony był na kościół, a właściwie – na kaplicę.

Na początku w sprawę budowy wtajemniczonych było niewielu budowniczych. Z czasem coraz więcej osób dowiadywało się, co tak naprawdę powstaje i pod koniec prac widać było wielką solidarność społeczności lokalnej. Mieszkańcy osiedla okazywali wielką chęć pomocy w każdej formie.

Kaplica będąca oficjalnie „budynkiem gospodarczym” powstała w sto dni, a poświęcenie nastąpiło 14 listopada 1971 roku. Od tamtej chwili wszelkie nabożeństwa, katechezy i inne obrzędy odbywały się w kaplicy, która stała się centrum życia religijnego wiernych mieszkających w tamtej części miasta.

Budowa kaplicy pociągnęła za sobą skutki w postaci długotrwałych prześladowań, przesłuchań, szykan i sankcji w postaci wyroków sądowych, poleceń rozbiórki budynku, czy kar pieniężnych w stosunku do osób zaangażowanych bezpośrednio w budowę kaplicy, czy w jakikolwiek inny sposób związanych ze sprawą.

W liście datowanym na 29 czerwca 1972 roku naczelnik Wydziału Urzędu do Spraw Wyznań w Warszawie pisze: „() Obiekty sakralne i kościelne są i będą budowane, ale na miarę realnych potrzeb i możliwości. Władze wojewódzkie idąc naprzeciw religijnym potrzebom mieszkańców Jastrzębia i okolicy, zapowiedziały Kurii Biskupiej w Katowicach możliwość przeniesienia zabytkowego drewnianego kościoła z Jedłownika pow. Wodzisław Śl. do Jastrzębia ()”.

W tym samym czasie kościół św. Barbary w Jedłowniku popadł w ruinę, elementy konstrukcyjne zaatakował grzyb. Fundamenty w nawie i prezbiterium uległy całkowitemu zmurszeniu i rozkruszeniu. W dobrym stanie zachował się strop w kształcie łuku, który znajdował się nad nawą i prezbiterium. Również w dobrym stanie zachowała się konstrukcja więźby dachowej. Gont uległ całkowitemu przegniciu, a jego pokrycie wyglądało jak „sito”. Konstrukcja zakrystii i kruchty była dobrze zachowana, natomiast odeskowanie zewnętrzne, podobnie jak całego kościoła, wymagało naprawy.

Rozpoczęto prace przygotowawcze równolegle w Jedłowniku – związane z demontażem i przeniesieniem, i w Jastrzębiu Zdroju – związane z przygotowaniem do rekonstrukcji kościoła. W lutym 1974 roku zostały zakończone rozmowy na temat przeniesienia zabytkowego kościoła do Jastrzębia Zdroju. W kwietniu rozpoczęto proces rozbiórki kościoła w Jedłowniku, a ołtarz przekazano do pracowni konserwatorskiej. Jednocześnie w Jastrzębiu rozpoczęły się roboty ziemne.

W maju i czerwcu przeprowadzono prace budowlane i transportowe. 8 lipca 1974 roku Ksiądz Biskup Józef Kurpas poświęcił kamień węgielny pod budowę zabytkowej świątyni. Od lipca, dzięki spontanicznemu i bezinteresownemu poświęceniu mieszkańców, fachowców różnych zawodów i górników prace związane z budową nowego kościoła w grudniu 1974 roku mogły zostać zakończone. Nad całością prac, począwszy od rozbiórki kościoła w Jedłowniku, transportu konstrukcji i rozpoczęcia budowy nowego kościoła czuwał dotychczasowy administrator wspólnoty wiernych przy kaplicy p.w. św. Józefa Robotnika – ksiądz Rudolf Jeziorski.

3 grudnia 1974 roku za sprawą Biskupa Katowickiego Herberta Bednorza nastąpiło uroczyste poświęcenie drewnianego kościoła, któremu nadano wezwanie dwóch patronów – św. Barbary i św. Józefa Robotnika. Po poświęceniu nastąpiła uroczysta Msza święta, która zgromadziła nie tylko przedstawicieli Kościoła, ale przede wszystkim rzesze wiernych. Po poświęceniu kościoła kaplicę p.w. św. Józefa Robotnika, jako dotychczasowy ośrodek życia religijnego mieszkańców osiedla „Przyjaźń”, zaadoptowano na budynek mieszkalny dla księży.

W trakcie przenosin wygląd kościoła uległ pewnemu zniekształceniu. Podniesiono cokół kościoła, by móc utworzyć dolną kondygnację.  Ze względu na duży spadek terenu oraz dla zapewnienia drewnianej konstrukcji odpowiednich warunków hydrometrycznych, kościół został całkowicie podpiwniczony. Piwnice były przeznaczone do celów gospodarczych i magazynowych. Znajdowało się w nich również pomieszczenie przeznaczone na kancelarię i małe lapidarium sakralne. Obecnie w pomieszczeniach piwnicznych znajdują się salki katechetyczne, a także sklepik parafialny i biblioteka z czytelnią.