Drastycznie rośnie ilość zachorowań na odrę. Jak jest w regionie?

Sytuacja zachorowań na odrę zdaje się coraz bardziej pogarszać. Narodowy Instytut Zdrowia opublikował ważny komunikat, dotyczący wzrostu przypadków zakażenia odrą.

- W kwietniu 2024 r. odnotowano 88 kolejnych przypadków odry, od początku roku jest ich już 128 - to ponad trzykrotnie więcej niż w całym 2023 r. — ogłasza Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego — Państwowy Instytut Badawczy.

Zgodnie z najnowszym meldunkiem epidemiologicznym, od 1 stycznia do 30 kwietnia 2024 r. zanotowano już 128 przypadków odry, z czego 25 w samym marcu, a 88 - w kwietniu. To więcej niż w całym 2023 roku, kiedy odnotowano w naszym kraju 36 potwierdzonych przypadków tej zakaźnej choroby. W całym 2022 r. z kolei było w kraju jedynie 28 zachorowań.

Wzrost zakażeń odrą odnotowano nie tylko w Polsce. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) alarmuje o ponad 30-krotnym zwiększeniu liczby zachorowań na odrę w Europejskim Regionie WHO. Tylko w okresie od stycznia do października 2023 roku zgłoszono ponad 30 000 przypadków odry, podczas gdy w 2022 roku miało miejsce 941 zachorowań.

Co niepokojące, nie tylko wystąpiła zwiększona liczba zachorowań na odrę, ale również duża liczba hospitalizacji z jej powodu (20 198 w 2023 roku), a także przypadki śmiertelne (5 zgonów zgłoszonych w 2 krajach).

- Główną przyczyną powrotu odry jest zmniejszenie wskaźników wyszczepialności dzieci przeciwko odrze w latach 2020–2022, do czego przyczyniła się również pandemia COVID-19. W Europejskim Regionie WHO odsetek dzieci zaszczepionych pierwszą dawką szczepionki przeciwko odrze zmniejszył się do 93% w 2022 roku, a drugą dawką do 91% — podaje WHO.

Szczepienie jest jedynym skutecznym środkiem zapobiegającym zachorowaniu na odrę, co podkreśla rybnicki sanepid, który w 2023 roku nie odnotował ani jednego przypadku zachorowania na odrę, a w zaledwie czterech miesiącach 2024 roku (od stycznia do końca kwietnia) wykazano już jedno zachorowanie.

- Problem wzrostu zachorowań na odrę w Polsce, to brak szczepień przeciwko odrze niemowląt oraz przypadki importowane z innych krajów. Z powodu malejącej wyszczepialności nie mamy już odporności populacyjnej wobec wirusa odry. Każde opóźnienie w zaszczepieniu powoduje zagrożenie zdrowia dla osoby niezaszczepionej, a ponadto może stwarzać ryzyko powstawania ognisk epidemicznych. W takich sytuacjach powinno podejmować się działania mające na celu zaszczepienie przeciwko odrze nieszczepionych osób ze styczności z chorym lub podejrzanym o zachorowanie – mówi Wioletta Lubańska-Samborska, rzecznik prasowa PSSE w Rybniku.

Obowiązek szczepień

Warto pamiętać, że w Polsce obowiązkowe szczepienia przeciw odrze wprowadzono w Polsce w 1975 roku, początkowo podawano jedną dawkę szczepionki. Schemat dwudawkowy wprowadzono w 1991 roku. Początkowo szczepiono 8-latków. Od 2004 roku druga dawka podawana jest dzieciom w wieku 10 lat. Natomiast w 2019 roku drugą dawkę uzupełniającą szczepionki zalecono podawać w 6 roku życia.

- Na oddziale nie mamy pacjentów zakażonych odrą. Należałoby pytać lekarzy pediatrów w przychodniach, ponieważ odra najczęściej nie ma na tyle agresywnego przebiegu, aby wymagała hospitalizacji. W naszym kraju jest obowiązek szczepień m.in. przeciwko odrze i to nas jeszcze jakoś zabezpiecza – zauważa dr Katarzyna Musioł, ordynator rybnickiej pediatrii.

Ryzyko zachorowania na odrę występuje u każdej osoby, która nie była szczepiona przeciw tej chorobie lub jej wcześniej nie przechorowała. Stosowanie szczepień ochronnych ma zasadnicze znaczenie w zapobieganiu zachorowaniom na odrę i ze względu na wysoką zakażalność choroby oraz jej przenoszenie się drogą powietrzno-pyłową, nie może być zastąpione żadnym innym środkiem ochrony. Dotychczas nie opracowano leku antywirusowego, który zwalczałby skutecznie wirusa odry. W przebiegu odry można tylko leczyć jej objawy, dlatego tak ważne zapobieganie zachorowaniom poprzez szczepienia ochronne.

Charakterystycznymi objawami dla odry są:

• pojawienie się gorączki, zapalenia spojówek, kataru, kaszlu i zapalenia oskrzelików. U prawie wszystkich podatnych zarażonych osób rozwija się postać kliniczna choroby

• Plamki Koplika, uważane za swoisty objaw odry, pojawiają się na błonie śluzowej policzka 1-2 dni przed wystąpieniem wysypki

• Grudkowo-plamista wysypka pojawia się 2-4 dni po wystąpieniu gorączki. Przez kolejne 3 dni, rozprzestrzenia się (zstępuje) ona z głowy na tułów, a następnie na ręce i nogi. Wysypka utrzymuje się przez 3 do 7 dni, potem ustępuje, pozostawiając brunatne przebarwienia i delikatne złuszczanie naskórka.