Jastrzębie-Zdrój "Europejską Stolicą Kultury"? To możliwe!

Jastrzębie "Europejską Stolicą Kultury"?

Podczas konferencji prasowej dowiedzieliśmy, że miasto przystąpi do konkursu o tytuł "Europejskiej Stolicy Kultury". Miasta z Polski ponownie zawalczą o ten tytuł w 2029 roku. Również w tym samym roku to Szwecja będzie miała swoją stolicę kultury. Do tej pory w Polsce to Kraków w 2000 i Wrocław w 2016 roku były "Europejską Stolicą Kultury".

Do 15 września 2023 r. miasta ubiegające się o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury w 2029 r. mogą składać wnioski do konkursu ogłoszonego przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Przystępujemy do projektu, który przyniesie nam korzyści w każdej sferze życia, gospodarczej, społecznej i kulturowej. Projekt realizowany jest od wielu lat przez miasta w Polsce i Europie. Z okazji 60-lecia, ale także z powodu jakie mamy możliwości zdecydowaliśmy do tego projektu przystąpić. Ten projekt to "Europejska Stolica Kultury" - powiedziała na początku konferencji prezydent Anna Hetman.

Pomysł muszą zatwierdzić radni

Porjekt uchwały dotyczącej przystąpienia miasta do projektu będzie przedstawiona w najbliższym czasie radnym. To oni zdecydują czy miasto przystąpi do projektu. Tego dowiemy się podczas najbliższej sesji Rady Miasta, która odbędzie się w czwartek (23 lutego).

Decyzja o przystąpieniu do konkursu należy do Rady Miasta - mówi dyrektor Łaźni Moszczenica, Izabela Grela.

Projekt zaangażuje także mieszkańców

Sam start w konkursie zaangażuje w pracę nie tylko urzędników i osoby należące do jastrzębskiej kultury, ale także mieszkańców. Podczas konferencji na miejscu obecna była także dyrektor Łaźni Moszczenica, Izabela Grela, przewodnicząca Jastrzębskiej Rady Kultury, Agnieszka Cichoń oraz Naczelnik Wydziału Kultury, Sportu i Turystyki Ewa Gutowska.

Ten projekt wymaga od wszystkich nas, nie tylko urzędników, ale także mieszkańców ogromnego zaangażowania - mówi Anna Hetman.

Co miasto musi zrobić, aby ubiegać się o tytuł "Europejskiej Stolicy Kultury"?

Europejska Stolica Kultury to nie tylko duże miasta, ale także mniejsze miejscowości. Warto przytoczyć, że w 2025 roku "Europejską Stolicą Kultury" będzie Nova Gorica, która ma 12 tys. mieszkańców. Trzeba jednak zaznaczyć, że ten tytuł otrzymywały także takie miasta jak Paryż, Amsterdam, Berlin czy Praga. Jesteśmy przyzwyczajeni do tego, że o Jastrzębiu-Zdroju mówi się albo źle, albo wcale. To dobra szansa aby zmienić nawyki. Ta inicjatywa to właściwie początek drogi w przemianie miasta.

Jak to jest możliwe? Czy nie rzucamy się z motyką na księżyc? Nic bardziej mylnego - mówi Izabela Grela.

Kandydowanie w takim projekcie to przede wszystkim pomysł na zmiany. Jastrzębie-Zdrój jako miasto, które zmaga się z problemem transformacji w obliczu odchodzenia do węgla, musi zmienić swoje nastawienie. Wszystkie przyszłe inwestycje powinny mieć charakter społeczny, kulturowy, biznesowy, a jeśli chodzi o rozwój przemysłu to powinien być to przemysł wysokich technologii. Zdaniem urzędników miasto właśnie dlatego, że jest w okresie transformacji ma bardzo duże szanse na końcowy sukces w konkursie.

Jastrzębie-Zdrój to 80 tysięczne miasto, które ma ogromny potencjał i szanse. Miasto powstało 60 lat temu, dzięki temu, że rozpoczął się tu rozwój przemysłu węglowego. Unia Europejska odchodzi od węgla, a Jastrzębie-Zdrój stoi w obliczu transformacji. To kultura ma stać się kołem zamachowym do zmian. Kandydowanie do tego tytułu pokaże, że patrzymy na problemy Jastrzębia-Zdroju w związku z transformacją i to kandydowanie będzie pierwszym krokiem - dodaje Izabela Grela.

Jak będą wyglądały najbliższe tygodnie?

Najpierw pomysł będzie musiał być zatwierdzony przez Radę Miasta, następnie do 15 sierpnia tego roku należy zgłosić chęć kandydowania. Natomiast już do 15 września należy złożyć pełny program i wniosek o udział w konkursie.

Ambitne zadanie, jak mówią urzędnicy, wymaga powołania zespołu interdyscyplinarnego, który będzie ściśle współpracować między innymi z mieszkańcami. To mieszkańcy mają mieć także decydujące głos w sprawie tego jak zmieni się miasto w obliczu tak poważnych planów jak "Europejska Stolica Kultury". Urzędnicy podkreślają, że to głównie mieszkańcy nakreślą plan budowy miasta w każdej sferze, głównie turystyki i kultury, ale także wypoczynku czy sportu.

Konkurs opiera się na dwóch zasadach: 1) Przedstawienie kultury polskiej na arenie międzynarodowej, 2) ścisła współpraca z mieszkańcami.

Do 15 września wspólnie z mieszkańcami będziemy opracowywać strategię rozwoju miasta i program "Europejskiej Stolicy Kultury" - dodaje Izabela Grela.

Jastrzębie-Zdrój skupia mieszkańców z całej Polski. Dlaczego? Ponieważ to właśnie tutaj dużo osób kilkanaście, kilkadziesiąt lat temu przyjechało do pracy na jastrzębskich kopalniach. Miasto szukać będzie partnerstwa w innych miastach. 

Zmiany gospodarcze i inwestycyjne

Europejska Stolica Kultury daje miastom szansę na rozwój, a przede wszystkim zmiany gospodarcze i inwestycyjne. Taki tytuł ma dać duże możliwości turystyczne i rekreacyjne. Ewentualny sukces może przyciągnąć do miasta także inwestorów.

Najistotniejsze jest to, aby mieszkańcy w to uwierzyli. W ślad za programem pójdą też zmiany gospodarcze i inwestycyjne. Jesteśmy tutaj, jesteśmy aktywni. Nie chcemy czekać na zmiany systemowe, ale chcemy aktywnie uczestniczyć w przemianach - podsumowuje Izabea Grela.

Kiedy wyniki?

Jeszcze w listopadzie tego roku ma zostać ogłoszona "shortlista", na której znaleźć się może ok. 5-6 miast z Polski, które dalej będą walczyć o tytuł "Europejskiej Stolicy Kultury". Ostateczny werdykt poznamy natomiast pod koniec 2024 roku.

Na ten cel, jakim jest udział w konkursie zabezpieczono 150 tys. złotych. Ma to zostać przeznaczone na wszelkiego rodzaju prace przed przystąpieniem do konkursu, czyli między innymi stworzenie projektu oraz konsultacje z mieszkańcami. Spotkania mają być prowadzone w formie warsztatów, rozmów i dyskusji.

Założeniem konkursu jest też walka o jak największą ilość dofinansowań, dlatego na tym etapie nie można powiedzieć jaki będzie udział miasta w ewentualnym organizowaniu wydarzeń w 2029 roku. Aktualne inwestycje, które dzieją się na terenie miasta już są niejako elementem "Europejskiej Stolicy Kultury".

Mamy szanse większe niż Katowice. Dlaczego?

Podczas konferencji urzędnicy mówili o tym, że szanse Jastrzębia na sukces są większe aniżeli większych miast. Dlaczego padły takie słowa? Jak się okazuje samą ideą konkursu jest rozwój miasta, a teoretycznie łatwiej jest rozwinąć miasto, któremu jeszcze dużo brakuje niż miasto już rozwnięte.

Co myślicie o tym pomyśle? A przede wszystkim, co musi się zmienić w mieście, aby rzeczywiście stało się "Europejską Stolicą Kultury"?