Chimeryczny niehumor, tolkienistyka i Lemolandia, czyli Jastrzębskie Dyktando 2014

W sobotę do południa w Miejskim Ośrodku Kultury stawiły się setki mieszkańców regionu chcących sprawdzić swój poziom znajomości ojczystego języka. - Tak duże zainteresowanie Dyktandem świadczy chyba o tym, że - wbrew temu co się mówi - z językiem polskim wcale nie jest aż tak źle. Cieszę się, że wokół tego wydarzenia dzieje się wiele innych dobrych rzeczy. Słyszałem, że w jastrzębskich szkołach odbywały się specjalne lekcje dodatkowe z ortografii, bo uczniowie chcieli dobrze przygotować się do Dyktanda - komentuje pomysłodawca i organizator imprezy poseł Krzysztof Gadowski.

Z kolei goszczący z Jastrzębiu Śląski Kurator Oświaty - Stanisław Faber zwrócił uwagę na coś innego. - W dobie, kiedy wydaje się, że w przestrzeni Internetu rządzą hejterzy, Państwo tutaj dajecie popis nieprzeciętnej znajomości języka polskiego - mówił do zebranych kurator.

Tradycyjnie tekst dyktand dla grupy starszych i młodszych ułożyła profesor Aldona Skudrzyk. I tradycyjnie oba teksty roiły się od pułapek językowych.  Jednak zdaniem Daniela Bożyńskiego, który już trzeci raz brał udział w Jastrzębskim Dyktandzie, tegoroczne było stosunkowo proste. - Mam wrażenie, że w ubiegłych latach poprzeczka była zawieszona wyżej. Trudności z pewnością sprawiło wiele wyrażeń z cząstką "by". Miałem też wątpliwości jak interpretować nazwę "Lemolandia" - oceniał na gorąco uczestnik dyktanda.

Na laureatów obu dyktand czekało wiele atrakcyjnych nagród. Przypadły one następującym osobom:

Kategoria młodsza
Mały Mistrz Ortografii – Katarzyna Cyrulik (tablet)
I Mały Wicemistrz Ortografii – Paulina Bonczuk (smartfon)
II Mały Wicemistrz Ortografii – Oliwia Gabzdyl (aparat fotograficzny)

Mały Mistrz Kaligrafii – Gabriela Wójcik (zestaw pisarski)

Kategoria starsza
Mistrz Ortografii – Katarzyna Faber (3100 z gotówce)
I Wicemistrz Ortografii – Damian Kajzer (telewizor LED)
II Wicemistrz Ortografii – Mirosław Mięsowicz (laptop)

Mistrz Kaligrafii – Elżbieta Andriejko (pióro ufundowane przez Prezydenta RP B. Komorowskiego)

Wśród wszystkich uczestników rozlosowano również liczne nagrody.

Organizatorem imprezy jest Poseł Krzysztof Gadowski i fundacja Pro Futuro. Do współorganizacji włączyli się: Śląski Kurator Oświaty, Miejski Ośrodek Kultury, Stowarzyszenie „Projekt Dziesiątka” i Uniwersytet Śląski.

> Jastrzębskie Dyktando 2014 - zobacz zdjęcia

---

 

Tekst dyktanda - kategoria starszych

Pożytki z pogrążania się w lekturze

Usłyszawszy ów brzmiący niby znajomo, ale jakby quasi-naukowy (a. kwazinaukowy) temat, zasępił się nie na żarty. Jakież mogą być tepożytki? Jak by o tym napisać? Ścichły szemrzące głosy konkurentów przepowiadających sobie jakieś niby-ważne treści. Stropił się wielce, widać rozpierzchły się mrzonki o łatwym zwycięstwie. Strapiony i on naprędce zbierał rozproszone myśli, gdyż, niekoniecznie sprzyjając rywalizacji, do głosu dochodził jego chimeryczny niehumor. Miałżeby ponieść klęskę teraz, na ostatnim etapie zmagań, po dwuipółtygodniowej harówce w archiwach. Przecież chce zdobyć to arcyważne trofeum. Ona, wytrwała konkurentka, już półfinalistka, najpewniej równie mocno chce zostać zwyciężczynią. Kobietom też się to przydarza – przemożna chęć zaciętego współzawodnictwa. Ponadto sporo wiedział o jej hobby. Ileż to godzin spędzała w Centrum Intelektualnych Zdobyczy Ludzkości, odkrywając fascynujący zbiór ludzkich pasji i idei. Najchętniej bywała w
dziale piśmiennictwa, wertując stare, przyżółkłe nieco kartki najprzeróżniejszych bestsellerów. Nie był to, wbrew obawom wielu, dział najrzadziej uczęszczany. I ten jej ulubiony: fantastyka, ale mniej tolkienistyka, przede wszystkim pełne wielojęzycznych wydań półki, które nieco staroświecko nazywała Lemolandią. Trzeba by się przemóc, opanować histerię i zacząć pisać, nade wszystko znaleźć oryginalny sposób podejścia do tematu. Jakąż perspektywę oglądu przyjąć? Każda, która przychodzi mu na myśl, i psychologicznopedagogiczno- edukacyjna, i kulturoznawcza czy wręcz ultramedioznawcza, pozwala wywieść ciekawe wnioski i wskazać arcypożyteczne efekty rozczytywania się w literaturze i nie mniej zajmujących czasopismach. Zostało już tylko paręnaście minut.

Tekst dyktanda  - kategoria młodszych

Fascynacjom wyjść naprzeciw

Mimo że to nie językoznawstwo jest jego pasją, to jednak przysiąc by mógł, że rozwiązanie tej krzyżówki będzie dlań drobiażdżkiem, że niezdobycie mistrzostwa w internetowej grze online (a. on-line) pt. „Onomastyczne łamigłówki” jest niemożliwe. Choć nie był superpilny, przecież na brak inteligencji narzekać nie mógł, uznał więc, że nie trzeba być alfą i omegą, by do gry przystąpić i móc dorzuć do superbogatej już kolekcji nowe trofeum. – Czyżby hasło „dopisz peryfrazy” było przeszkodą nie do przejścia? – teraz już pół głośno, pół cicho odezwał się, sądząc, że jest sam w pokoju, zszokowany i niczym nieskrępowany Hubert. Jeszcze chwilę tępo wpatrywał się w monitor, a przecież w tej sytuacji liczy się też tempo!
– Peryfraza, czyli wyrażenie omowne – ściszony głos Kornelii kompletnie go zaskoczył. – Pokaż no diagram – szepnęła siostra. Wkrótce stało się oczywiste, że Wietrzne Miasto to, leżące w centralnej części Stanów Zjednoczonych na południowo-zachodnim brzegu jeziora Michigan, Chicago. Zniknęły też wątpliwości, co trzeba by wpisać przy haśle Rzym. Bez chwili namysłu
mógł wpasować w diagram określenie Wieczne Miasto. Wbrew opinii o sobie samym, wbrew skrywanej na wpół nadziei, zwycięzcą nie został, pochłonęła go bez reszty lektura arcyciekawych zestawień rozmaitych peryfraz odnoszących się do ludzi, miast i państw. Czytał z ciekawością w Słowniku peryfraz: Kraj Klonowego Liścia, Kraina Kangurów, Państwo Środka, kraj samurajów…